تنگی شریان کاروتید که بیماری شریان کاروتید نیز نامیده می شود، وضعیتی است که می تواند منجر به سکته شود. هنگامی که دچار تنگی شریان کاروتید هستید، ماده ای به نام پلاک ایجاد می شود و جریان طبیعی خون را در شریان شما مسدود می کند. یکی از گزینه های درمانی برای تنگی شریان کاروتید یک روش جراحی به نام اندارترکتومی است.
تنگی شریان کاروتید می تواند باعث سکته شود. نوعی سکته مغزی که معمولاً از تنگی کاروتید اتفاق میافتد، تکههایی از پلاک (یا پلاکتهایی که روی پلاک تشکیل میشوند) است که به مغز شما میرود. سکته مغزی "ایسکمیک" نامیده می شود و جریان خون بخشی از مغز شما را قطع می کند. وقتی این انسداد دائمی باشد، سلولها یا نورونهای مغز شروع به مردن میکنند.
حمله ایسکمیک گذرا یک "سکته کوچک" است که تنها انسداد موقت یک شریان کوچک مغز از پلاک ویا پلاکت است. برای بسیاری از افراد، قبل از سکته مغزی ایسکمیک است. برای این شرایط، بسیار مهم است که در اسرع وقت به دنبال درمان باشید تا از مرگ سلولی جلوگیری شود.
عوامل متعددی وجود دارد که می تواند شانس ابتلا به این بیماری را در طول زمان افزایش دهد. برخی از اینها عواملی هستند که می توانید آنها را تغییر دهید. برخی به عوامل دیگر کمک می کنند و آنها را ترکیب می کنند:
آترواسکلروزیا تصلب شریان: این بیماری به دلیل تجمع چربی، کلسیم و سایر مواد در دیوار عروق ایجاد می شود واین امر باعث تنگی شریانها میشود. این وضعیت معمولاً به عنوان پلاک آتروماتوز شناخته میشود و معمولا در شریان های بزرگ و متوسط ایجاد می شود.
فشار خون بالا: فشار خون بالا باعث تضعیف دیوارههای عروق و افزایش احتمال تشکیل پلاک آتروماتوز میشود، که در نتیجه میتواند منجر به تنگی شریان کاروتید شود.
سابقه خانوادگی: افرادی که در خانوادهشان سابقهای از بیماریهای قلبی-عروقی دارند، احتمالاً از ریسک بالاتری برای تنگی شریان کاروتید برخوردارند.
دیابت: دیابت میتواند باعث آسیب دیدن دیوارههای عروق شود و خطر تنگی شریان کاروتید را افزایش دهد.
سیگار کشیدن و استفاده از محصولات تنباکو: عامل دیگر تاثیرگذار در تنگی شریان کاروتید مواد شیمیایی موجود در دود سیگار است که میتوانند به عروق صدمه وارد کند و این فرایند را تسریع کند.
چربی خون بالا: سطح بالای کلسترول و چربیهای خون میتواند پلاک آتروماتوز را افزایش داده و منجر به تنگی شریان کاروتید شوند.
همچنین چاقی واضافه وزن، شیوه زندگی کم تحرک و سن نیز از عوامل تاثیرگذار بر خطر تنگی شریان کاروتید هستند.
علائم سکته مغزی می تواند شامل موارد زیر باشد:
تشخیص و آزمایشات:
تنگی شریان کاروتید چگونه تشخیص داده می شود؟
تنگی شریان کاروتید اغلب پس از تجربه علائم سکته تشخیص داده می شود. علائم باعث می شود که پزشک شما به طور کامل هر نوع انسداد را بررسی کند، که می تواند منجر به کشف تنگی شریان کاروتید شود. این عارضه همچنین میتواند پس از شنیدن صدای غیرطبیعی - به نام بروت (صدای سوت) یا سوفل - در طول معاینه گردن با گوشیپزشکی تشخیص داده شود.تشخیص بیماری شریان کاروتید معمولاً با استفاده از تست های تصویربرداری مانند آنژیوگرافی، اکوکاردیوگرافی و اسکن دوبعدی رنگی انجام می شود. این تست ها به پزشک کمک می کنند تا میزان تجمع چربی و کلسترول در شریان کاروتید را بررسی کند و در صورت لزوم، برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.چندین آزمایش وجود دارد که ارائه دهندگان برای تأیید تشخیص تنگی شریان کاروتید و کسب اطلاعات بیشتر در مورد اندازه و محل انسداد استفاده می کنند. این تست ها می تواند شامل موارد زیر باشد:
درمان بیماری شریان کاروتید
درمان بیماری شریان کاروتید ممکن است شامل تغییرات در سبک زندگی مانند تغییر در رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی و قطع سیگار باشد. همچنین، در صورت لزوم ممکن است پزشک داروهایی مانند استاتین ها و ضدپلاکت خون تجویز کند. در موارد شدیدتر، عمل جراحی مانند اندازه گیری شریان کاروتید یا اندازه گیری شریان کاروتید باز ممکن است لازم باشد.
تنگی شریان کاروتید چگونه درمان می شود؟
هدف اصلی درمان تنگی شریان کاروتید متوقف کردن پیشرفت بیماری است. این با اصلاح سبک زندگی از جمله رژیم غذایی سالم، ورزش و ترک سیگار شروع می شود. همچنین ممکن است از یک دوز روزانه آسپرین برای کودک همراه با داروهایی که فشار خون و کلسترول را کاهش می دهند استفاده شود.
در موارد شدیدتر و یا مواردی که باعث علائم سکته مغزی می شوند، پزشک ممکن است از یک روش جراحی به نام اندارترکتومی کاروتید برای برداشتن پلاک از شریان کاروتید از طریق یک برش استفاده کند. در روش دیگر، جراح شما ممکن است استنت را از طریق سوراخ سوزنی بزرگ و در نهایت از طریق شریان مسدود شده قرار دهد. این کار شریان را تا اندازه مناسب باز می کند و در عین حال پلاک را از جریان خون بین استنت و دیواره دور می کند. یک جراح عروق یا متخصص تعیین می کند که کدام یک از این روش ها برای هر فردی که به درمان بیماری کاروتید نیاز دارد، بهترین است.
هر تنگی کاروتید به درمان جراحی یا مداخله ای نیاز ندارد زیرا این روش ها خود با خطر همراه هستند. جراحان تنها زمانی روشهایی را به افراد توصیه میکنند که خطر تنگی شدید ویا سکته مغزی از خطر عمل بیشتر شود.
نتیجه آندارترکتومی کاروتید یا استنت گذاری چیست؟
تنگی شریان کاروتید اگر به سرعت تشخیص داده نشود و درمان نشود می تواند خطرناک باشد. این وضعیت می تواند باعث سکته مغزی شود که می تواند منجر به مرگ یا ناتوانی شود. مهم است که علائم سکته مغزی را بشناسید و اگر این علائم را در خود یا شخص دیگری تشخیص دهید، سریع عمل کنید. درمان سریع تنگی شریان کاروتید می تواند نجات دهنده باشد. در صورت اندیکاسیون، نتایج جراحی و استنت گذاری عالی است. اکثر افراد تنها با یک شب اقامت در بیمارستان خیلی سریع بهبود می یابند.
با افزایش سن، خطر ابتلا به تنگی شریان کاروتید افزایش می یابد. مهمترین کاری که می توانید برای جلوگیری از این عارضه و عارضه ای مانند سکته مغزی انجام دهید، حفظ یک سبک زندگی سالم است. ورزش کردن، خوردن غذاهای سالم و سیگار نکشیدن همگی نمونه هایی از یک سبک زندگی سالم هستند. قرار ملاقات های منظم برای پیگیری با ارائه دهنده مراقبت های اولیه و متخصص عروق خود بگیرید. با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد راه هایی برای حفظ سلامت قلب و کل سیستم گردش خون خود صحبت کنید.